در این مقاله به بیان کاربردهای مختلف برای دال مجوف وافل پرداخته می‌شود.
مقدمه :
امروزه ساختمان‌ها بسته به نیاز بهره‌برداران با کاربری‌های گوناگون احداث می‌شوند. یکی از اجزای مهم تشکیل‌دهنده هر ساختمان با هر نوع کاربری، سازه و یا اسکلت ساختمان می‌باشد.
سازه هر ساختمان نه تنها سهم مهمی از هزینه‌های احداث هر ساختمان را شامل می‌شود بلکه دست‌یابی به اهداف کوتاه مدت و دراز‌مدت احداث هر ساختمان و همچنین انتظارات سازندگان و بهره‌بردارن بسته به انتخاب صحیح سیستم سازه و اسکلت دارد. بطور کلی اسکلت ساختمان‌ها به دو نوع کلی فلزی و بتنی تقسیم می‌گردند. کاربرد اسکلت‌های فلزی به علل مختلف از جمله هزینه بالای ابتدایی و تمام‌شده، ضعف در برابر حریق و…. نسبت به اسکلت های بتنی کمتر بوده و توجه عمده کارفرمایان و سازندگان به کاربرد اسکلت‌های بتنی معطوف می‌باشد.
یکی از اجزای مهم اسکلت ساختمان‌ها نوع سقف سازه‌ای می‌باشد. انتخاب صحیح نوع سقف با توجه به کاربری ساختمان در برآورده شدن انتظارات و دست‌یابی به اهداف کوتاه‌مدت و بلند‌مدت ساخت ساختمان بسیار مهم و تعیین‌‌کننده می‌باشد. از سیستم‌های مختلف سقف‌های بتنی می‌توان به سقف تیرچه بلوک، سقف دال بتنی توپر، سقف پیش‌تنیده، سقف یوبوت و کوبیاکس و دال مجوف وافل نام برد. یکی از پارامترهای مهم در انتخاب نوع سقف سازه‌ای کاربری ساختمان می‌باشد. انتخاب نامتناسب سیستم سقف در شرایط مختلف می‌تواند منجر به بروز خسارات مالی و جانی در کوتاه‌مدت و یا بلند‌مدت گردد.
به عنوان مثال کاربرد سقف پیش‌تنیده در یک پروژه با کاربری تجاری در منطقه‌ای جغرافیایی که امکانات اقتصادی، اجرایی و دانش فنی کافی نسبت به این سیستم وجود ندارد نه تنها می‌تواند منجر به بروز خسارات مالی از ناحیه غیراقتصادی بودن طرح شود بلکه می‌تواند باعث عدم دست‌یابی به انتظارات آتی بهره‌برداران به علت لرزش سقف به خاطر تردد بالای بهره‌برداران به خاطر نوع خاص کاربری ساختمان گردد. و یا در حالی که کاربرد سقف تیرچه بلوک در یک ساختمان کوچک مسکونی (علی الرقم اشکالات متعدد ذاتی این سیستم) ممکن است گزینه‌ای مطلوبی تلقی گردد، کاربرد این سیستم سقف در یک مجتمع بزرگ و بلند مرتبه مسکونی به علت معضل آتش سوزی در این نوع سقف می‌تواند اشتباه باشد.
عوامل متعددی از جمله بودجه تخصیص یافته، کاربری ساختمان، نحوه و امکانات مورد نیاز اجرایی، طرح معماری و… در انتخاب نوع سیستم سقف دخیل می‌باشند. یکی از انواع سقف‌های بتنی رایج که با گسترش روزافزون کاربرد مواجه می‌باشد دال مجوف وافل می‌باشد. از جنبه اقتصادی اسکلت با سیستم سقف وافل بهینه‌ترین نوع اسکلت می‌باشد. در یک بررسی آماری و بطور کلی سقف وافل ۵ الی۱۰ درصد از سیستم سقف تیرچه بلوک، ۱۵ الی ۲۰ درصد از سیستم سقف یوبوت، ۲۰ الی ۲۵ درصد از سیستم سقف کوبیاکس، ۲۵ الی ۳۰ درصد از سیستم سقف تیردال و ۴۰ الی ۴۵ درصد از سیستم سقف پیش تنیده بهینه‌تر و ارزان‌تر می‌باشد.
همچنین اجرای سقف وافل بسیار ساده بوده و به امکانات و تجهیزات خاص اجرایی نیاز ندارد. اجرای سقف وافل را می‌توان توسط تیم‌های اجرایی بومی و با تجهیزات مشابه اجرا سقف تیرچه بلوک انجام داد. همچنین سقف های وافل قابلیت انطباق با طرح های معماری متنوعی را دارد و از آنجا که از مزایای سقف های وافل قابلیت اجرا در دهانه های بلند ، حذف ستون‌های مزاحم و چیدمان نامتقارن و نا‌منظم ستون‌ها می باشد مورد استقبال گسترده معماران قرار گرفته است.
در ذیل به نمونه هایی از کاربرد این سقف در ساختمان‌ها با کاربری‌های مختلف پرداخته می‌شود.
کاربرد دال مجوف وافل در کاربری های مختلف
کاربرد سقف وافل در ساختمان‌های با کاربری مسکونی
یکی از کاربردهای گسترده دال مجوف وافل در ساختمان‌ها با کاربری مسکونی می‌باشد. از آنجا نمای زیرین سقف وافل بصورت حفره‌ای می‌باشد معماران از این سقف در ساختمان های مسکونی هم بصورت نمایان و هم به همراه سقف کاذب استفاده می‌نمایند. کاربرد سقف وافل در ساختمان های مسکونی منجر به افزایش تعداد پارکینگ ها و بهینه سازی در فضاها می‌گردد.
کاربرد سقف وافل در ساختمان‌های با کاربری تجاری
کنترل مناسب ارتعاش و خیز، امکان ایجاد دهانه‌های بلند، صرفه اقتصادی و نمای زیبای زیر سقف، دال مجوف وافل را به یکی از گزینه‌های محبوب و پر‌کاربرد برای استفاده در پروژه‌های تجاری تبدیل نموده است. در پروژه‌های تجاری بسیاری در سطح جهان از دال مجوف وافل و بصورت اکسپوز استفاده شده است. در شکل زیر چند نمونه از این کاربرد نشان داده شده است.
کاربرد سقف وافل در ساختمان‌های با کاربری اداری
با استفاده از دال مجوف وافل، ایجاد فضاهای بزرگ و فلت مناسب برای کاربری‌های اداری امکان‌پذیر می‌باشد. همچنین فرم خاص زیر سقف وافل و وجود حفرات موجب جذب صوت و مانع بازتاب و پژواک صوت می‌باشد و از این رو دال مجوف وافل یکی از گزینه‌های مناسب برای کاربرد در ساختمان‌های اداری می‌باشد.
کاربرد دال مجوف وافل در ساختمان‌های با کاربری پارکینگ
جانمایی ستون‌ها از عوامل مهم در بهینه‌سازی ساختمان‌ها با کاربری پارکینگ می‌باشد. از آنجایی که در سقف‌های وافل امکان ایجاد دهانه‌های بلند وجود دارد و می‌توان سقف وافل را بدون کاربرد سقف کاذب و بصورت نمایان در فضاهای پارکینگ استفاده نمود این سیستم سقف بهترین گزینه برای ساختمان‌ها با کاربری پارکینگ می‌باشد. همچنین یکی از مزایای مهم سقف‌های وافل در کاربری‌های پارکینگ (با توجه به پتانسیل بالای آتش سوزی در این فضاها)، عاری بودن از مواد آتش‌زا و مقاومت بسیار بالا در برابر حریق در این نوع سقف می‌باشد.
کاربرد سقف وافل در ساختمان‌های با کاربری ورزشی
صلبیت بالای دال مجوف وافل و همچنین رفتار مناسب این سقف در برابر بارهای ضربه‌ای و ارتعاش و همچنین قابلیت این سقف در ایجاد فضاهای بزرگ موجب شده است تا سقف وافل گزینه‌ای مناسب برای کاربرد در فضاهای ورزشی باشد. در شکل زیر نمونه هایی از این کاربرد نشان داده شده است.
کاربرد سقف وافل در ساختمان‌های با کاربری فرهنگی
بسیاری از ساختمان ها و مجموعه های بزرگ و معروف در سراسر جهان با کاربردهای فرهنگی با سیستم دال مجوف وافل احداث شده‌اند. از آن جمله می توان به موزه آکروپولیس یونان و ساختمان تئاتر ملی لندن اشاره نمود. زیبایی خاص سقف وافل و امکان اجرای تزئینات، المان‌های دکوراتیو و همچنین نورپردازی موجب برتری و اقبال به کاربرد سقف وافل شده است.
کاربرد سقف وافل در ساختمان‌های با کاربری آموزشی و بهداشتی
ساختمان های متعددی از دانشگاه‌ها و کتابخانه های سراسر جهان را می‌توان نام برد که از سیستم دال مجوف وافل بهره برده اند. مقاومت بالای سقف وافل و عملکرد مطمئن سقف در برابر بارهای لرزه‌ای موجب دست یابی به عملکرد لرزه‌ای مورد انتظار سقف در حین زلزله شده و از این روی سقف وافل به گزینه‌ی مناسبی برای ساختمان‌های با اهمیت زیاد و خیلی زیاد مانند بیمارستان‌ها که خدمت رسانی بی وقفه پس از زلزله در آنها حیاتی می‌باشد تبدیل شده است.
به طور کلی می توان نتیجه گرفت سیستم دال مجوف وافل از جهات مختلفی برتری‌های قالب توجهی نسبت به دیگر سیستم‌های سقف دارد و از این رو می‌تواند گزینه مناسبی در انواع ساختمان با کاربری‌های گوناگون باشد.