قالب بندی چیست ؟
در صنعت ساختمان سازی، بتن و بتن‌ریزی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. همچنین قالب‌بندی نیز در روند کار بتن‌ریزی به همان اندازه، دارای اهمیت بالایی میباشد و می‌تواند در میزان استحکام بتن، تاثیر‌گذار باشد.
برای قالب‌بندی، از مصالحی مانند آجر، بلوک سیمانی، چوب، فلز، پلاستیک، پلی کربنات و … استفاده می‌کنند.
هدف از اجرای قالب بندی چیست؟
یکی از پر اهمیت ترین مراحل و عملیات‌های اجرای سازه های بتنی، قالب بندی است. قالب بندی می‌تواند تاثیر گذارترین بخش از فرآیند اجرای سازه بتنی از نظر اقتصاد و زمان اجرا به شمار آید.
از طرف دیگر رعایت نکات اجرایی، نگهداری، کیفیت اجرا، به کارگیری بهترین نوع قالب و هماهنگ با نوع پروژه، تاثیر فراوانی بر کل پروژه دارد.
قالب بندی برای ساختمان‌ها از نظر بزرگی و کوچکی ساختمان متفاوت است.
در ساختمان‌های کوچک معمولا برای قالب‌بندی فونداسیون از آجر استفاده میشود. یکی از عملیات در اجرای فونداسیون، ستون و تیرهای بتنی است.
قالب‌بندی در واقع عملیاتی موقت بوده که در یک بازه زمانی از قبل مشخص شده و در بخش خاصی از ساختمان اجرا می‌گردد. قالب بندی در فونداسیون، ستون و تیر‌ها و… اجرا میشود.
شرایط قالب‌بندی
- قالب ها بایدبه نحوی ساخته و نصب شوند تا شکل، اندازه، وضعیت و نمای بتن مورد نظر حاصل گردد.
- قالب ها باید به اندازه کافی محکم باشند تا فشار یا وزن بتن تازه و دیگر بارها را تحمل کنند، بدون آنکه دچار تابیدگی، نشت شیره، گسیختگی یا به مخاطره انداختن کارگران شوند.
- (قالب های بتن پلاستیکی آرکا بسیار مقاوم و سبک هستند و سرعت اجرا را بسیار بیشتر می کنند.)
- قالب ها باید طوری طراحی و ساخته شوند که به آسانی و با سرعت، قابل نصب و باز کردن باشند، تا از اتلاف وقت و پول جلوگیری شود.
- قالب ها باید حتی‌الامکان با وسایل و امکانات موجود قابل حمل و جابجایی باشند.
- قالب ها باید درزبندی شده باشند، تا از نشت شیره بتن جلوگیری شود.
انواع قالب بندی از نظر مصالح
- قالب پلاستیکی (پلیمری بتن آرکا)
قالب پلاستیکی سبک است و می تواند با آب تمیز شود و برای مقاطع بزرگ و استفاده های متعدد مناسب است.
برای مطالعه بیشتر در این مورد می توانید به مقاله قالب پلاستیکی بتن و بررسی مزایا و معایب آن مراجعه نمایید.
- قالب فلزی
- قالب آجری
یکی از قالب های بتن، قالب آجری است که به دلیل هزینه پایین و دردسترس بودن آن مورد استفاده قرار میگیرد.
به دلیل نفوذ آب در آن، بسیار آسیب پذیر است.
استحکام بالایی ندارد و این یک ضعف بزرگ محسوب میشود.
معمولا بتن ریزی با قالب آجری، باعث برهم خوردن تراز بتن میشود.
- قالب چوبی
قالب چوبی اولین نوع مورد استفاده در صنعت ساختمان است.قبل از استفاده از این نوع قالب، شرایط آن باید با دقت بررسی شود تا چوب عاری از هرگونه ترک و خوردگی باشد.
مدت زمان عمر آن کوتاه است و به سرعت غیر قابل استفاده میشود.برای پروژه های بزرگ اصلا مناسب نیست زیرا به شدت وقت گیر است.
به طور کلی، استفاده از قالب های چوبی در مواقعی که هزینه کار کم است و یا در مواردی که مقاطع پیچیده بتنی به قالب انعطاف پذیر نیاز دارد، توصیه میشود.
انواع قالب بندی بر اساس اجزای ساختمانی
قالب های بتن را میتوان علاوه بر جنس ماده به کار رفته در آن، بر اساس اجزای ساختمان نیز دسته بندی نمود:
- قالب بندی دیوار
- قالب بندی تیر
- قالب بندی ستون
- قالب بندی فوندانسیون
- قالب سقف
ویژگی یک قالب بندی خوب چیست؟
- باید بسیار مستحکم باشد تا در مقابل فشارهای وارده بر آن مقاومت کند.
- اتصالات در قالب باید در برابر نشت دوغاب سیمان محکم باشد.
- قالب باید به گونه ای ساخته شود که بتوان قطعات آن را بدون آسیب زدن به بتن جدا کرد.
- مواد قالب باید ارزان و در دسترس باشد تا برای دفعات بعد نیز بتوان از آن استفاده کرد.
- قالب باید دقیقاً بر روی محل مورد نظر تنظیم شود.
- باید تا حد امکان از وزن بسیار کمی برخوردار باشد.
- مواد قالب نباید در هنگام قرار گرفتن در معرض بتن، تاب بخورد یا آسیب ببیند.
- قالب باید بر روی یک پایه محکم قرار گیرد.
ترتیب و روش برداشتن قالب
- ابتدا قالب های عمودی برای سکوها، دیوارها و تیر های بزرگ برداشته میشوند زیرا هیچ باری را تحمل نمیکنند.
- پس از آن دال ها و قالب های زیرین برداشته میشوند.
- در آخر نیز تیر ها و پایه های اطمینان، پس از گذشت زمان مجاز برداشته میشوند.
نکات مهم برای قالب‌برداری فونداسیون
برای قالب برداری فونداسیون نیز باید به نکاتی توجه داشته باشید که این نکات به شرح زیر میباشد.
- اگر قالب‌برداری بعد از اینکه دوره مراقبت به اتمام برسد، برداشته شود، باید پس از قالب‌برداری مراقبت‌های لازم از بتن انجام شود
- روند قالب‌برداری باید مرحله به مرحله انجام شود و از وارد آمدن هرگونه ضربه به آن جلوگیری شود. برای مراقبت از بتن، باید از هرگونه ضربه و یا وارد آمدن فشار به بتن جلوگیری کنید
- زمانی باید برای برداشتن قالب‌ها اقدام کنید که بتن از قابلیت تحمل نیروهای وارده برخوردار باشد تا تغییر شکل ندهد
- تا وقتی قطعات بتن از مقاومت مناسبی برخوردار نباشد، نباید برای برداشتن قالب‌های باربر و پایه‌ها اقدام کنید
انتخاب قالب مناسب
برای بسیاری افراد قیمت و کیفیت قالب نکته بسیار کلیدی می باشد که در این صورت میتوانند از قالب پلاستیکی (قالب پلیمری بتن آرکا) بهره ببرند و می تواند نیاز مشتریان را به طور کامل برطرف نماید.
شرکت فنی مهندسی آرکا معتبرترین و باسابقه ترین تولید کننده قالب های پلیمری بتن (تخت پلاستیکی) در ایران .
برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره تخصصی، میتوانید با کارشناسان ما تماس حاصل نمایید.